Lotnictwo i pakiet klimatyczny z materiałów Komisji ds. UE

[piechocinski]

Z materiałów Komisji ds. UE

PE przyjął sprawozdanie dotyczące wspólnego stanowiska Rady mającego na celu przyjęcie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2003/87/WE w celu uwzględnienia działalności lotniczej w systemie handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie.

W sprawozdaniu posłowie popierają plany włączenia lotnictwa do systemu handlu przydziałami emisji. W uzgodnionej w drodze nieformalnych konsultacji z Radą, kompromisowej wersji projektu przewiduje się rygorystyczne limity emisji CO2 i włączenie do systemu handlu przydziałami lotów pomiędzy UE i krajami trzecimi począwszy od 2012 roku.

W 2004 roku udział UE w ogólnej emisji gazów cieplarnianych sektora lotniczego na świecie wzrósł o 7,5% w stosunku do roku 2003. W porównaniu z rokiem 1990 już do dnia dzisiejszego ilość emisji wzrosła o około 87%, co radykalnie odbiega od celu redukcji o 8% przyjętego w Kioto i od unijnego celu redukcji o 30% po 2012 r.

Mimo że operatorom statków powietrznych trudno jest przejść na alternatywne (odnawialne) źródła energii, sektor lotnictwa będzie musiał ograniczyć emisję zgodnie z ogólnym celem UE zmniejszenia emisji o 20% do 2020 roku. Komisja Europejska proponowała, aby łączna liczba przydziałów emisji, które zostaną przyznane operatorom statków powietrznych, odpowiadała 100% sumy historycznych emisji pochodzących z lotnictwa w okresie 2004-2006, jednak kompromisowa wersja projektu przewiduje, że w pierwszym okresie (od 2012 r.) wielkość emisji zostanie ograniczona o 3%, a później (w roku 2013 i w kolejnych latach) o 5%, a zatem do 95% emisji z okresu referencyjnego. W przyszłości Komisja Europejska może zaproponować dalsze redukcje przydziałów dla lotnictwa w ramach przeglądu ETS.

KE proponowała dwie różne daty włączenia lotnictwa do ETS - dla lotów wewnętrznych i dla lotów międzykontynentalnych (rok później). W pierwszym czytaniu posłowie podkreślali, że wpływ systemu na środowisko będzie stosunkowo mały, jeśli loty międzykontynentalne nie zostaną uwzględnione w tym samym terminie, co loty wewnątrz Wspólnoty. Doprowadziłoby to do zakłócenia konkurencji między liniami lotniczymi, a także do zakłócenia konkurencji między regionami turystycznymi. Trudno, na przykład, wyjaśnić, dlaczego lot z Wielkiej Brytanii do Maroka nie jest objęty systemem, podczas gdy lot z Wielkiej Brytanii na Wyspy Kanaryjskie będzie nim objęty. W uzgodnionej wersji kompromisowej przyjęto zapis, zgodnie z którym wszystkie loty zostaną włączone do ETS począwszy od 2012 roku.

System handlu przydziałami emisji polega na przyznaniu operatorom odpowiedniej liczby przydziałów, z których każdy uprawnia ich do emisji jednej tony CO2 rocznie. Liczba przydziałów określa całkowity limit emisji dla każdego uczestnika systemu.

Niektóre przydziały są przyznawane operatorom bezpłatnie, innymi można będzie handlować (w drodze licytacji), co umożliwi różnicowanie poziomu redukcji i ich zwiększanie tam, gdzie będą one najbardziej efektywne pod względem kosztów. Pierwotny wniosek KE nie określał żadnych wielkości przydziałów, które można będzie sprzedawać na licytacji. W drodze uzgodnień między Parlamentem i Radą ustalono, że 15% przydziałów będzie udostępniane w tej formie, co zapewni ich dostępność dla nowych graczy na rynku i utrudni czerpanie korzyści przedsiębiorstwom zasiedziałym.

Przychody ze sprzedaży przydziałów emisji w drodze licytacji powinny zostać - zdaniem posłów - przeznaczone na ograniczanie skutków emisji gazów cieplarnianych oraz na dostosowywanie się do skutków zmian klimatu, na finansowanie badań naukowych i badań w zakresie rozwoju dotyczących ograniczania skutków, a także na obniżkę podatków i opłat nakładanych na przyjazne dla środowiska środki transportu, takie jak kolej i autobusy.

KE chciała wyłączyć z systemu loty rządowe (głów państw, szefów rządów i ministrów wchodzących w skład rządów), jednak posłowie - uznając, że rządy państw członkowskich powinny propagować wzory zachowań - tę derogację usunęli. Także Rada utrzymała tę propozycję w swoim stanowisku.

PE zgodził się natomiast na wyłączenie lotów wojskowych wykonywanych w ramach misji międzynarodowej, lotów służby celnej oraz służb policyjnych, lotów do celów poszukiwawczych, ratowniczych. Z zakresu propozycji wyłączone zostaną również niewielkie linie lotnicze, które realizują mniej niż 243 loty w okresie trzech kolejnych czteromiesięcznych okresów lub takie, których poziom emisji nie przekracza 10 tys. ton rocznie.

Janusz Piechociński wiceprzewodniczący Sejmowej Komisji Infrastruktury